Tirot bezi sağlıklı ve enerji dolu bir vücut için çok önemli hormonlar üretir. Tiroit hormonlarının çok ya da az çalışması, hormonların yapısındaki bozulma pek çok tiroit rahatsızlığına neden olmanın yanı sıra metabolizma hızında değişiklikle birlikte hayat kalitesinin de olumsuz etkilenmesine yol açmaktadır.
Hipertiroidi Nedir?
Hipertiroidi, tiroit bezinin salgıladığı tiroit hormonlarının fazla çalışması anlamına gelir. Halk arasında zehirli guatr olarak da bilinen hipertiroidi; kişinin iştahlı olmasına rağmen kilo kaybı yaşaması, özellikle istirahatte artış gösteren nabız sayısının 100 ve üzerine çıkması, terleme, ellerde titreme, uyku ve adet düzensizlikleri gibi belirtilerle kendini gösterir. Laboratuvar testlerinde T3 ve T4 tahlillerinin yüksek, TSH seviyesinin ise düşük olduğu tablo “hipertiroidi” olarak tanımlanmaktadır.
Hipertiroidi’de Beslenme Nasıl Olmalıdır?
Hipertiroidi hastalarının, özellikle hashimoto (zehirli guatr) durumu varsa, iyottan yoksun beslenmeleri ve sigara içmemeleri en önemli beslenme kuralıdır. Hipertiroidi tedavisinde ilaç kullanırken kilo alma durumu oluşabilir. Bu nedenle basit şekerli gıdalardan uzak durmak faydalıdır. Bağışıklık sitemini güçlendirmek de hipertiroidi hastaları için hastalığın seyrini etkileyen faktörlerdendir. Hipertiroidi hastalarının bu önerilere dikkat etmesi gerekir;
- Probiyotik içeren yoğurt ve faydalı yağlar mutlaka her gün tüketilmelidir.
- Omega 3 almak için haftada bir, iki kez balık tüketimi tavsiye edilir.
- Çay, kahve ve asitli içeceklerden uzak durulmalıdır.
- Beslenme düzeni içerisinde fındık ve fındık ezmesine yer verilmelidir.
- Et ve et ürünleri tüketilebilir.
- Baklagiller de tüketilmelidir.
Tüketilmemesi gereken edilen besinler şunlardır:
- Brokoli
- Brüksel lahanası
- Karnabahar
- Lahana
Hipotiroidi Nedir?
Tiroitin az çalışması durumu ‘’hipotiroidi’’ olarak adlandırılmaktadır. Hipotiroidinin yaygın belirtileri arasında halsizlik, yorgunluk, konsantrasyon güçlüğü, kabızlık, çabuk üşüme ve soğuğa dayanamama, halsizlik, ses kısıklığı, el , yüz ve gözde şişlik, ciltte kuruma, saçlarda dökülme, uyku bozukluğu ve depresyon , adet düzensizliği, kilo artışı, konsantrasyon bozukluğu, hafıza zayıflığı, kansızlık, B12 eksikliği, az terleme görülür. Hipotiroidi bebeklerde ve çocuklarda, büyümede ve gelişmede geriliğe neden olabilir. Eğer tedavide geç kalınırsa hipotiroidinin neden olduğu zeka geriliğinin düzelme şansı çok azalır. Yetişkin bireylerde ise vücutta ve metabolizmada genel bir yavaşlama söz konusu olur. Ancak erişkin bireylerdeki hipotiroidi belirtileri tiroit hormonu tedavisi ile büyük oranda düzelir.
Tiroit yetmezliği anlamına gelen hipotiroidi en çok şeker hastalarında, kansızlık sorunu yaşayanlarda, 60 yaş üstü kadınlarda, kandaki yağ oranı yüksek kişilerde, adet düzensizliği ve depresyona yatkınlığı olan kişilerde görülür.
Hipotiroidi’de Nasıl Beslenmeliyiz?
Hipotiroidi ile birlikte çoğu zaman kanda insülin hormonu da yüksek olabilir. Bu durum hastaların kilo vermesini zorlaştırabilir. İnsülin hormonu yüksekliğini azaltmanın önemli bir yolu şeker yükü yüksek olan karbonhidratları yememektir. Beyaz ekmek, şeker, makarna, patates, kek, tatlı, çikolata gibi şeker yükü fazla gıdalar insülin hormonunu kanda iyice artırarak kilo vermeyi önler. Bu gıdalar yerine tam buğday unundan yapılmış ekmek, kepekli makarna, nohut, kuru fasulye, mercimek, bezelye, sebze ve meyvelerle beslenmek gerekir. Tiroit yetmezliği olan hastalarda metabolizma yavaşladığından alınan karbonhidratların (unlu, şekerli gıdaların) sindirilmesi veya parçalanması ve kandaki şekerin hücrelere girmesi zorlaşır. Bu nedenle vücut daha fazla insülin salgılayarak kan şekerini düşürmeye çalışır.
Dyt. Hüseyin SENCAR