Sağlıklı beslenmenin en temel şartlarından biri, güne iyi bir kahvaltı ile başlamaktır.
Vücudumuz uyurken bile çalışmaya devam eder ve tüketilen besinlerin tümünü kullanır. Sabahları, ortalama 8-10 saatlik bir açlık sonrası uyanırız. Sabah kahvaltı yapılmadığında, vücudun ihtiyaç duyduğu enerji karşılanamaz. Bu durumda yorgunluk, bitkinlik, uyku hali, baş ağrısı, gerginlik, dikkat ve algılama azlığı gibi sorunlar meydana gelir.
Metabolizmamızı hızlandıran kahvaltı, güne dinç ve enerjik başlamamızı sağlar. Ayrıca yeterli ve dengeli yapılan bir kahvaltı, kan şekerini normal düzeylerde tutar.
Kahvaltı en önemli öğün olmasına rağmen, zaman yetersizliği, geç uyanma, yeme isteğinin olmaması gibi nedenlerle ihmal edilmektedir.
Kahvaltı alışkanlığı olmayan kişiler gün içerisinde daha az kalori aldıklarını düşünmektedir. Oysa araştırmalara göre, kahvaltıyı atlayanlar, öğlen saatlerinde sağlıksız yemek seçme eğiliminde olmakta ve gün içinde daha fazla besin tüketmektedir.
Yapılan çalışmalarda kahvaltı yapmayan öğrencilerin, öğrenme yeteneklerinde zayıflama ve çevreye karşı ilgilerinde azalma olduğu görülmüştür. Bu nedenle kahvaltı yapan öğrenciler, kahvaltı yapmayanlara göre daha başarılı olmaktadır.
Kahvaltı için sağlıklı besin tercihleri yapılmalıdır. Kahvaltı soframız tüm besin gruplarını (süt, et, tahıl, sebze ve meyve grubu) içerecek şekilde olmalıdır. Kahvaltının çeşitliliği, kişiye göre değişiklik gösterir.
Tam tahıllı veya çavdar ekmek, peynir, hellim, zeytin ve domates, marul, biber gibi sebzelerle yapılan bir kahvaltı iyi tercihler arasında yer alır. Ayrıca tost, sandviç, omlet gibi alternatifler de hafta içinde değiştirilerek tüketilebilir.
Haftanın 2-3 günü sabah kahvaltısında yumurta da tüketilebilir. Yumurta anne sütünden sonra en kaliteli protein kaynağıdır. Aynı zamanda uzun süre tok tutar.
Sebzeler, hem içerdiği vitamin ve mineraller bakımından, hem de vücudumuza pek çok yararı olan posayı yüksek oranda içeriğinden dolayı kahvaltıda tüketilmelidir.
Kahvaltılık tahıl gevrekleri de genellikle severek tüketilen besinlerdir. Süt ve kuru meyveyle birlikte tüketilebilir.
Kahvaltıyı çeşitlendirmek için, bal, pekmez, reçel gibi ürünler de arada tercih edilebilir.
Sabah kahvaltısında çikolata, gofret, kurabiye gibi besinleri tüketmek, kan şekerinde dengesizliklere ve erken acıkmaya sebep olur.
Poğaça, börek gibi besinler hem yağ içeriği yüksek, hem de posa, vitamin, minerallerden eksik olduğu için kahvaltıda sıklıkla yer vermemeliyiz.
Salam, sucuk, pastırma gibi işlenmiş et ürünlerini mümkün olduğunca az tüketmeliyiz.
Yapılan çalışmalarda, düzenli kahvaltı yapmayan veya kahvaltıda yeterli miktarda, doğru besinleri tüketmeyen kişilerin daha kilolu olduğu belirtilmiştir.
Kahvaltı yapmayı alışkanlık haline getirmeliyiz.
Dyt. Gaye Taşkentli