Akdeniz Diyeti, güzel lezzetleri içinde barındıran pozitif etkilerle birleştiren bir beslenme kalıbıdır. Bu beslenme şeklinin genel özellikleri bitkisel esaslı gıdaların yüksek tüketiminden oluşur. Yüksek et ve balık tüketimi, düşük enerjili sebzeler ve meyvelerin fazla tüketimi, yüksek enerjili zeytinyağı , fıstık , fındık gibi besinlerin tüketimi Akdeniz Diyetini Karakterize eder.
Akdeniz Diyetinde ılımlı derecede kırmızı şarap da bulunmaktadır. Kırmızı şarabın içinde bulunan polifenoller , kolesterol , trigliserit düzeylerini düşürmekte ve kalp damar hastalıklarının riskinin azaltılmasında rol oynamaktadır. Kırmızı şarabın içinde bulunan polifenollar LDL oksidasyonunu azaltmaktadır. Beyaz şarabın içerisinde bulunan bir polifenol çeşiti olan quercetin kan basıncını düşürücü , böbrek ve kardiyak hipertrofisini azaltıcı etki göstermektedir. Aynı zamanda quercetin diyabetik nefropatinin ilerlemesini yavaşlatmaktadır. Kırmızı şarap bileşenlerinden resvatrolün de düzenli ve orta düzeyde alımı plazma kan düzeyini , trigliserit , total kolesterolün azalmasına yardımcı olmuştur. Karaciğer yağlanmasının da resvatrol tüketimi yani kırmızı şarap tüketimi ile azalacağı belirlemiştir.Polifenoller antioksidan olduklarından dolayı nefropati , nöropati , retinopati gibi uzun süreli hastalıkların yavaşlatılmasında , diyabetin komplikasyonlarının önlenmesineyardımcı olmaktadır.
Akdeniz Diyeti ile HDL’yi Yükseltmek , LDL’yi Düşürmek Mümkün..
Akdeniz diyeti, hipertansiyon , koroner kalp hastalığı gelişimi gibi kalp ve damar hastalıkları için riski azaltmaktadır.. Akdeniz diyeti bazı bileşenleri sayesinde kan basıncını düşürmekte , lipit profillerini iyileştirmekte ve endotel fonksiyonunu arttırmaktadır. Akdeniz diyetine bağlılık , vasküler inme olayında da azalma gösterdiği bulunmuştur. , ayrıca ateroskleroz (damar sertleşmesi) riskini de azalttığı bulunmuştur. Akdeniz diyetinin tipik bileşiklerinden olan fıstık , olumlu bir yağ asidi profiline sahiptir ve fitosteroller , folik asit ve antioksidanlar gibi koroner arter hastalığı riskini azaltacak besin maddeleri ve diğer biyoaktif bileşiklerin zengin bir kaynağıdır. Aynı zamanda Akdeniz diyetinin ana bileşenlerinden olan zeytinyağı HDL kolesterol düzeyini de arttırmaktadır. Az yağlı diyetler genellikle LDL kolesterol ve HDL kolesterol konsantrasyonlarını düşürmektedir, Akdeniz diyeti yağlı olmasına rağmen yüksek kolesterol riski olan bireyler için iyi bir beslenme programıdır. Akdeniz Diyetine orta ve iyi uyum gösteren aynı zamanda antihipertansif ilaç almış olan hipertansiyon hastalarında kan basıncında anlamlı bir düşüş olduğu bulunmuştur. Zeytinyağının yoğun olarak kullanıldığı diyetlerde günlük kullanılan tansiyon ilaçlarına ihtiyaç %48 , ayçiçeği yağı yoğun olarak kullanılan diyetlerde ise tansiyon ilaçlarına ihtiyaç %4 azalmaktadır. Bunun nedeni ise nitrit oksit konsantrasyonunu arttıran ve kan basıncını düşüren , arterleri genişletmeye yardımcı olan polifenollerdir.
Dyt. Hüseyin SENCAR