‘Sağlıklı ve Mutlu Çocuklar; Yetenekli, Üretken ve Başarılı Bireyler’
Toplumumuzun sosyal ve ekonomik yönden gelişmesi ancak bedensel ve zihinsel yönden güçlü, sağlıklı ve yetenekli bireylerin varlığına bağlıdır. Çocuklarımızın sağlıklı, yeterli ve dengeli beslenmiş olmaları, onların gelecekte toplumumuz için sağlıklı ve üretken bireyler olması için ön koşuldur. Çocuklarımızın sağlığı ve sağlıklı yetişkinler olabilmesi, anne karnından başlayarak sağlıklı beslenmelerine bağlıdır.Sağlıklı beslenme çocuğun bedensel, sosyal ve duygusal gelişmesi ve davranışları üzerinde önemli bir rol oynamaktadır.
Okul öncesi dönem yetişkinlik için temel oluşturan pek çok alışkanlığın geliştirildiği, yaşamın en duyarlı dönemlerinden biridir. 1-5 yaş grubu çocukları kapsayan okul öncesi dönemi “oyun çocuğu” dönemi olarak da adlandırılmaktadır.Bu dönem doğru ve sağlıklı beslenme alışkanlıklarının temelinin sağlamlaştırıldığı en önemli dönemdir. Küçüklüklerinde doğru beslenme alışkanlıkları edinmemiş bireylerin yetişkinlik dönemlerinde de bu alışkanlıklarından kurtulmaları çok zor olmaktadır. Çünkü bu dönemde kazanılacak doğru ve sağlıklı beslenme alışkanlıkları yaşam tarzı haline gelip yaşam boyu sürdürülmektedir.
Bu yaşlarda yetersiz ve dengesiz beslenmiş çocukların fiziksel gelişiminin yanı sıra zeka gelişimi ve öğrenme yetenekleri de olumsuz yönde etkilenmektedir. Çocukluklarında çocuklarınıza kazandıracağınız sağlıklı beslenme alışkanlıkları ile ileri yaşlarda şişmanlık, kalp hastalıkları, diyabet, kanser gibi kronik hastalıkların risklerini azaltmada onlara yardımcı olabileceğinizi unutmayınız.
Okul öncesi dönem çocuğu taklitçidir. Erkek çocuk babayı, kız çocuk anneyi taklit eder. Anne, baba varsa çocuğun bakıcısı ve ailenin diğer üyeleri kendi beslenme alışkanlıklarının, sevdikleri ve sevmedikleri besinlerin çocuk tarafından taklit edileceğini unutmamalıdırlar. Çünkü çocuklar genelde söyleneni yapmak yerine gördüğünü ve istediğini yapmayı tercih ediyorlar.
Çocuklar için en önemli mineraller kalsiyum ve demirdir..En iyi kalsiyum kaynakları olansüt ve süt ürünleri, yeşil yapraklı sebzeler, pekmez, ekmek, susam, kuru baklagiller ve kuru meyveler çocukların beslenme düzenlerinde mutlaka yeteri kadar yer almalıdır.
Demirinise en önemli görevi kırmızı kan hücrelerindeki hemoglobinin yapısında bulunarak oksijeni taşımasıdır, demirin eksikliğinde yeterli oksijen taşınamaz. Bu durumda kalp erken yorulur, çocuklar kendini halsiz, uyku halinde ve yorgun hissederler. Çocuklar yeterli demir alamazlarsa demir eksikliği anemisi oluşur.Bu yüzden çocuklar, beslenmelerinde demirden zengin besinler olan karaciğer, kırmızı et, yumurta, lahana, fasulye, pancar, patates, fındık, badem, şeftali, armut, hurma, kabak, balık, kuru baklagiller, pekmez, kuru kayısı ve kuru üzüm gibi kurutulmuş meyvelere ve tahıllara yeteri kadar yer vermelidirler.
OKUL ÖNCESİ ÇOCUĞA SAĞLIKLI BESLENME ALIŞKANLIKLARI NASIL KAZANDIRILIR?
· Çocuğun tek besin türüne bağımlı kalmamasına dikkat edilmeli, besin çeşitliliği sağlanmalıdır. Çocuklarınız için besin çeşitliliği fazla, besleyici değeri yüksek, küçük porsiyonlarla gereksinmelerini karşılayabileceğiniz yemekler hazırlayınız.
· Çocuğun kendi başına yemeklerini yiyebilmesi teşvik edilmeli.
· Çocuklara sevmedikleri bir besin için ısrar edilmemeli, yemek önüne konulmalı, 20 dakika geçmesine rağmen yemiyorsa önünden kaldırılmalıdır.
· Masada besin tercihi yapmayın. Unutmayın ki çocuğunuz sizi taklit eder.
· Çocuk her seferinde tabağındakileri bitirmesi için zorlanmamalıdır. Bu davranış çocuğun aşırı yemesine veya yemekten nefret etmesine neden olabilir. Bu da ileride şişmanlık gibi beslenme ile ilgili sorunlara yol açabilir.
· Çocuk aile ile aynı anda sofraya oturtulmalıdır. Beslenme saatleri; ailenin biraraya geldiği mutlu, huzurlu ve eğlenceli zamanlar haline getirilmelidir.
· Çocuklara yemek yemenin bir gereksinim olduğu bu yaşta öğretilmelidir. Besinler taze ve mevsimine göre, çeşitlerine özen gösterilerek hazırlanmalı, çocuğunuza her besinin sağlığa faydaları anlatılarak, onunla birlikte tüketim sağlanmalıdır.
· Çocuklara sofranın oyun alanı olmadığı anlatılmalıdır. Yemek öncesi ya da yemek sonrası oyun için zaman ayrılmalıdır. Böylece çocuk yemek saatlerinde yemeğini iştahla ve huzur ile yemeğini yer.
· Çocuklara yemekten önce iştahının kapanmasına neden olan tatlı-tuzlu yiyecekler vermeyiniz.
· Çocukların öğün saatleri düzenli olmalı, öğün aralarında çikolata, şeker, kolalıiçecekler gibi besleyici niteliği olmayan besinlere alışmamasına özen gösterilmelidir.
Sağlıkla dolu, mutlu, huzurlu ve güzel günler diliyorum…
Dyt. Emete Özgüryay