Farklı sebzeler, farklı besin öğeleri içerdikleri için gün içerisinde tüketilen sebzelerin çeşitlendirilmesi gerekir. Bir gün içerisinde, koyu sarı sebzeler (havuç, patates), koyu yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak, marul, kıvırcık, pazı, semizotu, brokoli vb.), nişastalı sebzeler (patates, bezelye) ve diğer sebzeler (domates, soğan, taze fasulye) yeterli ve dengeli bir şekilde tüketilmelidir.
Meyveler de, içerdikleri besin öğeleri ve miktarı bakımından farklıdır. Bu nedenle tüketimlerinde çeşitlilik sağlanmalıdır. Genellikle, turunçgil grubu ve çilekler vitamin C, kiraz, kara üzüm, karadut diğer antioksidanlardan zengin iken; muz, elma gibi meyveler potasyumdan zengindirler.
Sebze ve meyveler enerji yoğunluğunun düşük olması ve karotenoidler, folat, C ve E vitamini, kuersetin, pridoksin ve selenyum gibi bazı biyoaktif bileşenleri içermesi nedeni ile bazı kanser türlerine karşı koruyucudur.
Sebze ve meyve tüketiminin arttırılması kalp damar hastalıkları ve felç (inme) riskini azaltır. Bu nedenle kalp damar hastalıkları, felç (inme) ve tip 2 diyabete karşı korunmak için, günde 5 porsiyon ve üzerinde sebze ve meyve tüketimi önerilmektedir.
Sebze ve meyveler iyi bir potasyum ve magnezyum kaynağı olması nedeniyle kan basıncını düzenleyici etkileri bulunmaktadır. Günlük tüketilen sebze ve meyvenin en az 2 porsiyonu yeşil yapraklı sebzeler, turunçgiller ve domates olmalıdır.
Sebze ve meyveler su ve posadan zengin, düşük enerji içeriğine sahip olmaları nedeniyle obeziteye karşı koruyucudurlar. Ayrıca sebze ve meyvelerin uzun süre çiğneme gerekliliği kişilerde doygunluk hissini de sağlamaktadır. Sebze ve meyve suları bazı vitamin ve besin ögeleri yönünden zengin olmalarına karşın diyet posası açısından sebze ve meyvelere göre daha az posa içerirler.
Dyt. Ayşe ÖZGÖKER