Yoksa siz de bu çelişkiyi yaşayanlardan mısınız?
Halk arasında yaygın olarak bilinen “balık ile beraber yoğurt tüketirsem zehirlenirim” görüşü, balığın taze olduğu durumlar için geçerli değildir. Eğer balık taze ise yanında yoğurt yemenizde hiç bir sakınca yoktur. Geleneksel rakı- balık sofralarında bulunan yoğurtlu karışımlar buna verilebilecek en güzel örnektir.
Peki bu önyargı nasıl oluştu?
Balığın içerisinde “histamin” adı verilen azotlu bir bileşik bulunur. Balık bayatladıkça içerisindeki histamin miktarı artar. Yoğurt da histamin açısından zengin gıdaların başında yer alır. Bayat balık ile tüketilen yoğurt ile vücuda yüksek miktarda histamin almış olursunuz. Histaminin vücuttaki artışına bağlı olarak da “histamin zehirlenmesi” yaşarsınız. Zehirlenmenin en belirgin belirtileri bulantı, kusma, karın ağrısı, karın krampları, ishal, baş ağrısı, vücutta kaşıntı, yüzde ve ciltte kızarıklıklar, baş dönmesi, ağızda metal tadı, ve uyuşukluktur. Zehirlenmeye bağlı semptomlar, balığı yedikten yaklaşık 20- 30 dakika sonra ortaya çıkar. Zehirlenmeden şüpheleniyorsanız, mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna gitmelisiniz.
Taze balık nasıl anlaşılır?
Taze balığın gözleri parlak ve dışa bombeli olur.
Taze balığın derisi gergin ve parlak olur.
Taze balığa parmağınızla dokunduğunuzda oluşan çukur hemen düzelir.
Taze balığın solungaçları canlı ve parlak olur.
Histamine bağlı yaşanan zehirlenmeler dışında bir de tropik sularda yaşayan balıklardan kaynaklanan zehirlenmeler vardır. Bu tür balıklar taze olsa dahi zehirlerler. Bu zehiri pişirerek ya da dondurarak balıktan uzaklaştırmak mümkün değildir. Bu tür balıklar ülkemizde yer almamaktadır, ancak bilmediğiniz türde balıkları yemekten kaçınınız.
Dyt. Banu Özbingül Arslansoyu