Günlük hayatımızda hangi besinleri tercih ettiğimiz kadar, besinleri pişirirken kullandığımız yöntemler de önem taşımaktadır.
Besinleripişirdiğimiz zaman sindirimi kolaylaşmakta, lezzeti artmakta, renk, tat gibi unsurlar bakımından tüketilmek için çekici hale gelmektedir. Ayrıca sağlığı bozacak mikroorganizmaların etkisi de engellenmektedir. Yiyecekleri uygun yöntemlerle hazırlayıp, pişirmediğimiz zaman ise lezzet, görünüm ve kıvamında istemediğimiz değişiklikler meydana gelmekte, besin değeri kayıpları oluşmakta ve hijyenik kalitesi bozularak besin zehirlenmesine kadar birçok sağlığı bozan durumlar meydana gelmektedir.
Mangaldaızgara yapılan etler, ateşe çok yakın pişirilmemeli, ateşle etler arasında en az 15 cm uzaklık olmalı ve kesinlikle yanmamalıdır. Bunlara uyulmadığı zaman kanserojen maddeler meydana gelmektedir.
Etleri fırında pişirirken çok yüksek sıcaklıklar uygulamamalıyız. Etlere yüksek sıcaklık uygulanması sertleşmesine yol açmaktadır.
Sebze ve meyveler haşlanacağı zaman kaynar suya atılmalıdır.Besinler kaynayıncaya kadar yüksek ateşte, kaynadıktan sonra ateş kısılmalıdır. Sebzelerin besin kayıplarını aza indirmek için, az su ile kısa sürede pişirilmelidir.Ayrıca sebze pişirirken düdüklü tencere gibi buharda pişirme yöntemi kullanmak, sebzelerin daha kısa sürede pişmesi ve besin kayıplarının önlenmesi için tercih edilmelidir. Sebzelere pişerken soda eklenmesi de besin kayıplarına yol açmaktadır.
Birçoğumuzun sıklıkla tükettiği besinlerden biri olan patatesi haşlarken, besin değeri kayıplarının engellenmesi için kabuğu ile birlikte haşlamaya dikkat etmeliyiz
Kurubaklagiller oda ısısındaki suyun içinde bekletildiğinde, bileşiminde bulunan gaz yapıcı oligosakkaritlerin bir kısmı ıslatma suyuna geçmekte ve bu suyun dökülmesiyle gaz yapıcı özelliği azalmaktadır.Kurubaklagilleri pişirdikten sonra, içerisinde bulunan B vitaminleri ve minerallerde kayıplar oluşmaması için suyuyla birlikte tüketmeliyiz.
Katı pişirilecek yumurta, su kaynamaya başladıktan sonra 5-6 dakika, rafadan pişmiş yumurta ise su kaynamaya başladıktan sonra 3-4 dakika kaynatılmalıdır. Yüksek ısıda uzun süre bekleyen yumurtanın sarısının yüzeyinde yeşil bir renk oluşmakta ve besleyici değeri azalmaktadır.
Sütlü tatlı yapıldığında protein değeri azalmaması için şekeri pişeceğine yakın eklemeliyiz.
Makarna ve diğer tahıl grubu besinleri pişirirken pişirme suyunun dökülmesi özellikle B grubu vitaminlerinin kaybına yol açmaktadır. Besin öğesi kaybına yol açmamak için bu besinleri az suda haşlayarak ve suyunu çektirerek pişirmeliyiz.
Ekmeğin kızartılması, unun ve pirincin rengi sarıya dönünceye dek kavrulması, besin değeri kayıplarına yol açmaktadır.
Yağda kızartma yerine haşlama ve fırında pişirme yöntemlerini daha çok tercih etmeliyiz.
Sağlıklı yaşam sizin elinizde.
Dyt. Gaye Taşkentli